Libellen & Juffers

Libellen (Odonata) zijn een insectenorde, waarvan er in Nederland

70 verschillende soorten zijn aangetroffen.

Binnen deze orde wordt er onderscheid gemaakt tussen Echte Libellen (45 soorten) en Juffers (25 soorten).

De echte libellen worden over het algemeen groter (29-84 mm) dan juffers (25-49 mm).

Juffers zijn lichter gebouwd, hebben een rond dun achterlijf en kleine ogen die ver uit elkaar staan.

Echte libellen hebben een groter borststuk, een dikker achterlijf en grotere ogen die elkaar raken.

Een libelle begint als ei waaruit zich in ongeveer 2-4 weken een larve ontwikkelt. Een larve doorloopt 9-16 larvestadia en het duurt enkele maanden tot meerdere jaren voordat een larve zich ontwikkelt tot een volwassen libelle/juffer. De duur van deze ontwikkeling verschilt per soort.

De verschillende soorten libellen/juffers binnen een familie zijn soms moeilijk van elkaar te onderscheiden en zijn slechts te herkennen aan de hand van minieme verschillen in kleur en tekening.

Sinds 2011 heb ik 24 verschillende soorten Echte Libellen en 16 soorten Juffers op foto kunnen vastleggen. Van de meeste soorten heb ik zowel man als vrouw op de gevoelige plaat staan.

Ik ben begonnen met een nieuwe opmaak van deze pagina, waarbij ik een onderverdeling heb gemaakt tussen de Echte Libellen en de Juffers.

Onderaan de pagina heb ik nog wat foto's toegevoegd van soorten die ik in het buitenland heb aangetroffen en niet van Nederland ken.

Echte Libellen - Anisoptera

Binnen Nederland kun je 40 verschillende soorten Echte Libellen aantreffen, verdeeld over 5 families. Deze families betreft de Bronlibellen (Cordulegastridae), Glanslibellen (Corduliidae), Glazenmakers (Aeshnidae), Korenbouten (Libellulidae) en Rombouten (Gomphidae). Van deze families zijn de Korenbouten verreweg de grootste met 20 verschillende soorten.

Tussen de verschillende families is wel enig verschil in lichaamsbouw, maar binnen een familie is het onderscheid tussen de verschillende soorten vaak alleen vast te stellen op basis van kleine details, zoals bijvoorbeeld de kleur van de poten, kleur en tekening van het borststuk, het vlekkenpatroon op het achterlijf en meer fijne details.

Beekrombout ♂

(Gomphus vulgatissimus)

Beekrombout ♀

(Gomphus vulgatissimus)

Plasrombout ♂

(Gomphus pulchellus)

Plasrombout ♀

(Gomphus pulchellus)

Blauwe glazenmaker ♂

(Aeshna cyanea)

Blauwe glazenmaker ♀

(Aeshna cyanea)

Bruine glazenmaker ♀

(Aeshna grandis)

Glassnijder ♂

(Brachytron pratense)

Grote keizerlibel ♂

(Anax imperator)

Grote keizerlibel ♀

(Anax imperator)

Paardenbijter ♂

(Aeshna mixta)

Paardenbijter ♀

(Aeshna mixta)

Vroege glazenmaker ♂

(Aeshna isoceles)

Smaragdlibel ♂

(Cordulia aenea)

Smaragdlibel ♀

(Cordulia aenea)

Vuurlibel ♂

(Crocothemis erythraea)

Venwitsnuitlibel ♂

(Leucorrhinia dubia)

Gevlekte witsnuitlibel ♂

(Leucorrhinia pectoralis)

Gevlekte witsnuitlibel ♀

(Leucorrhinia pectoralis)

Noordse witsnuitlibel ♂

(Leucorrhinia rubicunda)

Noordse witsnuitlibel ♀

(Leucorrhinia rubicunda)

Platbuik ♂

(Libellula depressa)

Platbuik ♀

(Libellula depressa)

Bruine korenbout ♂

(Libellula fulva)

Viervlek ♂

(Libellula quadrimaculata)

Viervlek ♀

(Libellula quadrimaculata)

Gewone oeverlibel ♂

(Orthetrum cancellatum)

Gewone oeverlibel ♀

(Orthetrum cancellatum)

Beekoeverlibel ♂

(Orthetrum coerulescens)

Zwarte Heidelibel ♂

(Sympetrum danae)

Zwarte Heidelibel ♀

(Sympetrum danae)

Kempense heidelibel ♂

(Sympetrum depressiusculum)

Kempense heidelibel ♀

(Sympetrum depressiusculum)

Bandheidelibel ♂

(Sympetrum pedemontanum)

Bandheidelibel ♀

(Sympetrum pedemontanum)

Bloedrode heidelibel ♂

(Sympetrum sanguineum)

Bloedrode Heidelibel ♀

(Sympetrum sanguineum)

Bruinrode heidelibel ♂

(Sympetrum striolatum)

Bruinrode heidelibel ♀

(Sympetrum striolatum)

Steenrode heidelibel ♂

(Sympetrum vulgatum)

Steenrode heidelibel ♀

(Sympetrum vulgatum)

Juffers - Zygoptera

Bij de Juffers wordt onderscheid gemaakt in 4 families, te weten de Beekjuffers (Calopterygidae), Breedscheenjuffers (Platycnemididae), Pantserjuffers (Lestidae) en Waterjuffers (Coenagrionidae). In totaal komen er in Nederland 25 verschillende soorten juffers voor, waarbij de Waterjuffers de grootste familie is met 16 soorten.

Het onderscheid tussen de verschillende soorten is soms lastig te bepalen en en bestaat soms uit minieme verschillen. Over het algemeen verschillen de mannetjes en de vrouwtjes van een bepaalde soort van kleur en tekening, wat de herkenning eenvoudiger maakt. Bij de mannetjes van de waterjuffers echter komen er veel lichtblauwe soorten voor en moet het verschil worden bepaald op basis van het vlekkenpatroon op het lange dunne achterlijf, de tekening op de hals schildjes en meer kleine detailverschillen op andere lichaamsdelen. Later misschien meer over determinatie.

Weidebeekjuffer ♂

(Calopteryx splendens)

Weidebeekjuffer ♀

(Calopteryx splendens)

Blauwe breedscheenjuffer ♂

(Platycnemis pennipes)

Blauwe breedscheenjuffer ♀

(Platycnemis pennipes)

Gewone pantserjuffer ♂

(Lestes sponsa)

Gewone pantserjuffer ♀

(Lestes sponsa)

Bruine winterjuffer ♂

(Sympecma fusca)

Bruine winterjuffer ♀

(Sympecma fusca)

Noordse winterjuffer ♀

(Sympecma paedisca)

Koraaljuffer ♂

(Ceriagrion tenellum)

Koraaljuffer ♀

(Ceriagrion tenellum)

Maanwaterjuffer ♂

(Coenagrion lunulatum)

Maanwaterjuffer ♀

(Coenagrion lunulatum)

Azuurwaterjuffer ♂

(Coenagrion puella)

Azuurwaterjuffer ♀

(Coenagrion puella)

Variabele waterjuffer ♂

(Coenagrion pulchellum)

Variabele waterjuffer ♀

(Coenagrion pulchellum)

Grote roodoogjuffer ♂

(Erythromma najas)

Grote roodoogjuffer ♀

(Erythromma najas)

Kleine roogoogjuffer ♂

(Erythromma viridulum)

Kleine roogoogjuffer ♀

(Erythromma viridulum)

Buitenlandse Libellen & Juffers

Tijdens mijn buitenlandse vakanties kom ik soms libelle- en juffer soorten tegen die in Nederland niet voorkomen of die ik in Nederland nog niet heb weten vast te leggen. Hier onder een aantal foto's van soorten die ik tijdens mijn vakanties op o.a. Cyprus en Sardinië met de camera heb weten te vangen.